Συναισθήματα

Στη σημερινή μηχανική ζωή που ζούμε πολλοί από εμάς ξεχάσαμε ότι ο συναισθηματικός μας κόσμος είναι ένα μεγάλο κομμάτι της οντότητας μας. Αφοσιωθήκαμε περισσότερο στο εύκολο μέρος. Aυτό που μπορεί να βρει λύσεις, να λύσει εξισώσεις και να εισπράξει επαίνους αφού κάνει εφευρέσεις: τη λογική.

Παρόλα αυτά τα συναισθήματα δεν μπορούν να αποκλειστούν από τη ζωή μας αφού η αρχιτεκτονική της ανθρώπινης ύπαρξης μας τα επιβάλλει. Πολλές φορές ταυτίζουμε τα συναισθήματα με διάφορες εκφράσεις όπως π.χ όταν κάποιος κλαίει λέμε πόσο ευαίσθητος είναι. Και όμως ο ρόλος των συναισθημάτων δεν είναι να παρακινούν τα δάκρυα για να φύγουν από τα μάτια μας ούτως ώστε να χαρακτηριστούμε ως ευαίσθητοι ούτε να μας «παραλύουν» ή να μας κάνουν να τρέξουμε όπως συμβαίνει σε περιπτώσεις τρόμου αλλά να μας βοηθήσουν να μάθουμε τον εαυτό μας και τους άλλους γύρω μας και το αντίστροφο οι γύρω μας να μάθουν εμάς.

Τα συναισθήματα έστω και αν μερικές φορές προσπαθούμε να τα περιθωριοποιήσουμε ή να τα αγνοήσουμε εντελώς (αναπτύσσοντας διάφορους αμυντικούς μηχανισμούς) με κάποιο μαγικό τρόπο θα βρεθούν πάλι μπροστά μας. Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που τα συναισθήματα είναι τόσο σημαντικά;

Οι λόγοι είναι πολλοί και εδώ θα αναφέρω μόνο μερικούς. Πρώτα απ’όλα είναι πολύ σημαντικό να αισθανόμαστε αφού η ακρόαση των συναισθημάτων μας όπως είπα και πιο πάνω θα μας πει τι είναι σημαντικό για εμάς, τι είναι αυτό με το οποίο νοιώθουμε καλά και τι είναι αυτό που δεν μας βοηθά στο να νοιώθουμε καλά. Επίσης να μας επισημάνει πότε τα πάμε καλά σε κάτι και πότε όχι. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να καταλάβουμε και να μάθουμε τον δικό μας εαυτό. Αφού καταλάβουμε τον εαυτό μας τότε η δράση μας αλλά και η αντίδραση μας σε καταστάσεις γίνετε αυτόματα πιο εύκολη. Όταν για παράδειγμα τα πράγματα πηγαίνουν στραβά νοιώθουμε ανησυχία, θυμό, ενοχή, ντροπή και άλλα, που μας δείχνουν ότι είτε κάτι δεν πάει καλά με τους στόχους που βάλαμε ή ότι οι ίδιοι οι στόχοι μας στο παρόν στάδιο ίσος να χρειάζονται αναθεώρηση. Αντίθετα όταν τα πράγματα πηγαίνουν καλά τότε είναι πιθανόν να νοιώσουμε συναισθήματα χαράς, υπερηφάνειας, αγάπης, αναζωογόνησης. Αυτό δε σημαίνει ότι θετικές και αρνητικές συναισθηματικές καταστάσεις δεν μπορούν να συνυπάρχουν. Με το να ξέρουμε αυτά που νοιώθουμε τότε μπορούμε να επιλύσουμε με επιτυχία αυτά που μας απασχολούν. Αν ακούσουμε και τα συναισθήματα μας τότε θα είμαστε πιο ικανοί να διαχειριστούμε και τον παρορμητισμό μας αλλά και τη διάθεση μας.

Τα συναισθήματα είναι εργαλεία που μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε και για τη σωστή επικοινωνία με τους άλλους. Όταν χρησιμοποιηθούν σωστά μπορούν να διευκολύνουν τις σχέσεις μας γιατί εκτός από τη λογική μπορούμε να παρουσιάσουμε και το συναίσθημα που μπορεί να μας επηρεάζει και αυτό να ξεκαθαρίσει την κατάσταση. Αντίθετα η απόκρυψη των συναισθημάτων μπορεί ακόμα και να διαλύσει τις σχέσεις μας αφού πιθανόν ο συνομιλητής μας να μην καταλαβαίνει το λόγο (αν είναι συναισθηματικός) που αντιδρούμε. Ας πάρουμε για παράδειγμα το θυμό. Αν δεν εκφραστεί σωστά μπορεί να μας κάνει να φαινόμαστε απαιτητικοί, επιθετικοί ή λυπημένοι ή ακόμα μπορεί να οδηγήσει και σε κατάθλιψη. Έντονα συναισθήματα μπορούν ακόμα να μας αποξενώσουν ή να μας κάνουν να «χτίσουμε τοίχους» γύρω από τον εαυτό μας Η σωστή όμως χρήση και η επικοινωνία του συναισθήματος μπορεί να βοηθήσει τους άλλους να μας καταλάβουν και εμάς να μας κινητοποιήσει στο να νοιώσουμε δυνατοί, να αποφασίσουμε τη θέλουμε και να προχωρήσουμε. Υπάρχουν επίσης συναισθήματα που θα μας κινητοποιήσουν να φύγουμε από μία δύσκολη κατάσταση ή να πολεμήσουμε για κάτι που θέλουμε να πετύχουμε.

Η ενσυναίσθηση είναι ακόμα μια ικανότητα που μπορεί να μας βοηθήσει πάρα πολύ στη ζωή μας. Η ενσυναίσθηση αφορά την ικανότητα μας να μπαίνουμε στη θέση του άλλου και να βλέπουμε την κατάσταση μέσα από τη δική του σκοπιά ή καλύτερα μέσα από τη δική του ματιά. Για να το καταφέρουμε αυτό δεν πρέπει να επικεντρωνόμαστε μόνο στη λεκτική επικοινωνία που έχουμε αλλά να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε και τι υπάρχει πίσω από το φανερό. Είναι αναγκαίο να έχουμε ενδιαφέρον όταν θέλουμε να κατανοήσουμε τα συναισθήματα κάποιου. Όταν το κάνουμε αυτό τότε μπορούμε να τον/την κατανοήσουμε αλλά και να νοιώσουμε άνετα με την διαφορετικότητα του/της. Γενικά τα συναισθήματα μπορούμε να τα δούμε ως βοηθήματα για να καταλάβουμε τον εαυτό μας και τους άλλους και να κατανοήσουμε αυτά που μας συμβαίνουν.

Τα τελευταία χρόνια μάλιστα έχει αναφερθεί ότι η εξυπνάδα δεν αφορά μόνο το να μπορέσουμε να λύσουμε μαθηματικές εξισώσεις ή να απομνημονεύσουμε κείμενα. Αντίθετα έχει πλέον φανεί ότι η συναισθηματική νοημοσύνη είναι αυτή που μπορεί να μας κάνει να επικοινωνήσουμε σωστά αφού θα μιλούμε όχι μόνο μέσα από το μυαλό μας αλλά και μέσα από την καρδιά μας, να δημιουργήσουμε κίνητρα, να αντιμετωπίσουμε δυσκολίες, να συνεργασθούμε, να είμαστε πιο αισιόδοξοι και πιο κατανοητικοί.

Τα άτομα που έχουν την ικανότητα να αντιλαμβάνονται τα συναισθήματα τους και να τα εκφράζουν γνωρίζοντας την δική τους εσωτερική κατάσταση είναι συνήθως άτομα αυτόνομα και σίγουρα για τον εαυτό τους και βρίσκονται σχεδόν πάντα σε καλή ψυχική κατάσταση και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να έχουν μια θετική στάση για τη ζωή. Όταν μάθουμε να αντιλαμβανόμαστε τα συναισθήματα μας και τις συνέπειες τους τότε δεν τα αναμασούμε ούτε τα αφήνουμε να μας κυριεύσουν. Τα κατανοούμε και τα χειριζόμαστε. Ας μην αποκλείουμε τα συναισθήματα μας και ας μην ξεχνάμε ότι πάντα θέλουν κάτι να μας πουν. Ας αφιερώσουμε λίγη ώρα στον εαυτό μας και να ακούσουμε. Σίγουρα το όφελος από αυτό θα είναι μεγάλο.

Μαρίνα Ζανέττη
Σύμβουλος Ψυχοθεραπεύτρια
Τηλ. 25 762686