Σχέση με έναν Ναρκισσιστή!

 Η λέξη ναρκισσισμός χρησιμοποιείται πλέον συχνά,  συνήθως για να περιγράψουμε άτομα με έντονη αυταρέσκεια ή μια πομπώδη συμπεριφορά. Ο ναρκισσισμός, ανήκει σε μια από τις διαταραχές της προσωπικότητας και στην πραγματικότητα μπορεί να έχει και άλλες μορφές όχι μόνο τον πομπώδη/μεγαλεπήβολο ναρκισσισμό. Υπάρχει και ο ευάλωτος ναρκισσιστής, είναι το άτομο που συνήθως δεν είναι το επίκεντρο της παρέας, αντίθετα, μπορεί να είναι πολύ πιο χαμηλών τόνων. Αυτό το άτομο έχει ένα έντονο εσωτερικό θυμό που δεν τον/την θαυμάζουν οι γύρω του. Μπορούμε να πούμε αρκετά για τις διαταραχές προσωπικότητας, αλλά σε αυτή την δημοσίευση θεωρώ σημαντικό να εξηγήσω λίγο την πορεία της σχέσης με ένα άτομο που έχει αυτή την διαταραχή.

Να θυμάσαι ότι μια τέτοια σχέση δεν θα αλλάξει προς το καλύτερο, γίνεται συνέχεια χειρότερη μέχρι να τελειώσει εκτός αν το άτομο το οποίο έχει ναρκισσισμό καταλάβει αυτό που συμβαίνει και αποφασίσει να δουλέψει με αυτό. Είναι ένας κύκλος που αποτελείτε από 5 στάδια και το κάθε ένα από αρκετά υπο-στάδια.

Εδώ θα αναφερθώ γενικά στις αρχικές κατηγορίες.

Στάδιο 1- Εξιδανίκευση: Είναι η αρχή της σχέσης ή αργότερα, η επανασύνδεση. Σε αυτή την φάση είσαι ο/η ιδανικός, υπάρχουν εκρήξεις αγάπης το λεγόμενο love bombing, σου δίνει τα πάντα για να μπορέσεις να αφεθείς, να φανερώσεις τα πάντα σχετικά με εσένα, να είσαι ο πραγματικός σου εαυτός (χωρίς άμυνες). Να δείξεις τα ευάλωτα σου σημεία χωρίς να ανησυχείς, γιατί εμπιστεύεσαι. Σε αυτή την φάση της σχέσης νοιώθεις τόσο θαυμασμό για αυτό τον άνθρωπο που ευγνωμονείς και νοιώθεις τυχερός/ή που γνωριστήκατε. Επειδή ακριβώς τα νοιώθεις όλα αυτά, δίνεις μια συνεχόμενη επιβεβαίωση. Αυτή η συνεχόμενη επιβεβαίωση είναι και το σημάδι που σε οδηγεί σιγά σιγά στο στάδιο 2.

Στάδιο 2 - Απόρριψη:  Σε αυτό το στάδιο επειδή η ζωή έχει απαιτήσεις ξεκινάς να λες κάποια όχι, ή να θέτεις και εσύ τις προτεραιότητες σου. Αυτό δεν γίνεται εύκολα αποδεκτό γιατί ένα από τα χαρακτηριστικά του ναρκισσισμού, είναι ότι ο εαυτός μου, είναι πάντα σε προτεραιότητα.  Έτσι ξεκινά η απόρριψη σου. Οι συγκρούσεις δεν είναι έντονες, περισσότερο επικρατεί το στυλ "βαριέμαι". Με κάποιο τρόπο αισθάνεσαι ότι εσύ κάνεις ή δεν κάνεις κάτι και κουβαλάς μια ευθύνη την οποία όμως δεν αντιλαμβάνεσαι και τόσο ξεκάθαρα (μπορεί για παράδειγμα να σκέφτεσαι ότι η σχέση είναι έτσι επειδή προϋπήρχαν ή εξακολουθούν να υπάρχουν κάποιες δυσκολίες/ εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν και πρέπει εσύ να κάνεις κάτι για αυτό).  Το άτομο με ναρκισσισμό προσπαθεί (και συνήθως το καταφέρνει) να σε κάνει να πιστεύεις ότι φταις.

Στάδιο 3- Υποτίμηση: ξαφνικά αυτός ο άνθρωπος που στην αρχή σε θαύμαζε τόσο πολύ και εσύ ανοιγόσουν, δίνοντας περισσότερες πληροφορίες για το ποιος/ποιά είσαι, πλέον χρησιμοποιεί όλες αυτές τις πληροφορίες εναντίον σου και καταστρέφει όλα αυτά για τα οποία ένοιωθες άξια/ος (και αυτό μπορεί να εισβάλει στα πάντα: στον τρόπο που σκέφτεσαι, που λειτουργείς, που εργάζεσαι, στην εμφάνιση σου, ακόμα και στην σεξουαλικότητα σου). Κάνει κριτική έμμεσα ή άμεσα αδιαφορώντας για το πώς νοιώθεις εσύ. Δεν υπάρχουν καθόλου σημάδια ενσυναίσθησης.  Θα διερωτηθείς τώρα «γιατί να μείνω σε αυτή τη σχέση?»…… Θυμάσαι το love bombing-στάδιο 1?  Το αναζητάς, θες να δεις αν όντως αυτό τελείωσε. Εκεί προσπαθείς να αναβιώσεις τα όσα ωραία σε βοήθησε μπορώ να πω ακόμα και πώς σε παρακίνησε να ονειρευτείς. Οπόταν προσπάθεια -v- απόρριψη. Η σχέση ξεκινά να έχει χαρακτηριστικά εξάρτησης. 

Στάδιο 4- Αντικατάσταση: To άτομο το οποίο ξεκίνησε να σε υποτιμά το κάνει πλέον όλο και πιο φανερά προβάλλοντας σε εσένα ότι έχει άλλα ενδιαφέροντα, ίσως και άλλα πρόσωπα στη ζωή του (επίτηδες η λέξη ίσως, μπορεί και να θέλει να το βάλει ως ερωτηματικό μέσα σου- με αυτό τον τρόπο θα συνεχίσεις να νοιώθεις ότι δεν αξίζεις. Θα αμφισβητείς την λογική σου και μπορεί να παίζεις και με το ενδεχόμενο ότι είναι οι δικοί σου φόβοι αυτοί οπόταν μάλλον είσαι και λίγο τρελλός/η). Ολοφάνερες σε αυτό επίσης το στάδιο είναι και οι αλλαγές διάθεσης του ατόμου με ναρκισσιστική διαταραχή. Τη μια στιγμή μπορεί να έχει διάθεση και ενέργεια να βγείτε να κάνετε μαζί πράγματα και λίγο αργότερα (όταν θέλεις) να μην σου δίνει πια σημασία. Ένδειξη ελέγχου! Με αυτό νιώθει τεράστια περηφάνια, σε χειρίζεται και το ξέρει.  Αν διερωτάσαι γιατί μένεις ακόμα, είναι επειδή ανέπτυξες δεσμό τραύματος   https://en.wikipedia.org/wiki/Traumatic_bonding. Χρειάζεσαι βοήθεια. Μετά από αυτό το στάδιο πάμε συνήθως σε ένα μικρο-χωρισμό και ξανά στο στάδιο 1. Αυτό γίνεται πολλές φορές και αφού νιώθεις ότι έχεις χάσει εντελώς τον εαυτό σου έρχεται το τελευταίο στάδιο. 

Στάδιο 5 - Απόρριψη! Αυτό γίνεται όταν και εσύ νιώθεις και φαίνεσαι ότι το νιώθεις, εντελώς διαλυμένος-αποδυναμωμένος. Όχι δεν είσαι σε αυτή την σχέση επειδή δεν έχεις αξιοπρέπεια, ή αυτοσεβασμό. Είσαι σε αυτή την σχέση γιατί έχεις υποστεί χειρισμό σε σημείο που έχεις χάσει εσένα. ΖΗΤΑ ΒΟΗΘΕΙΑ!

Παρακαλώ όσους βρίσκεστε κοντά σε άτομα που βιώνουν αυτές τις σχέσεις να μην μπείτε σε διαδικασία κριτικής. Είναι ιδιαίτερα δύσκολες γιατί προκύπτουν εξαρτησιακοί δεσμοί και αρκετά τραύματα. Στήριξη και αγάπη και προτροπή για βοήθεια από κάποιον ο οποίος μπορεί όντως να βοηθήσει.

 

Μαρίνα Ζανέττη

Συμβουλος (ΒΑ., MEd., MSc.)