Τελικά ναι είμαστε ευάλωτοι στο να γίνουμε αιχμάλωτοι του καθρέφτη αφού προσπαθούμε να προσαρμοστούμε στα πρότυπα που η κάθε κοινωνία μας καθορίζει ως ελκυστικά και ποθητά. Σκεφτείτε πόσες φορές αναφερθήκαμε σε κατά καιρούς σεξ σύμβολα, αναζητώντας κάτι δικό τους από ινστιτούτα αισθητικής, κομμωτήρια, γυμναστήρια, διαιτολόγους, καταστήματα ρούχων, πλαστικούς χειρουργούς και πολλούς άλλους ειδικούς ομορφιάς. Για παράδειγμα μπορεί να θέλουμε το κόψιμό των μαλλιών που έχει η Victoria Beckam (όπως είχε γίνει πριν λίγα χρόνια) ή να ντυθούμε όπως η Carry (Sex and the City). Η αγωνία αναζήτησης αυτού που θα μας κάνει να μοιάζουμε έστω και λίγο με αυτό που εμείς ή η κοινωνία θεωρεί/ούμε ελκυστικό γίνεται αρκετές φορές κομμάτι της όποιας συζήτησης κάνουμε καθημερινά και μπορεί να φτάσει μέχρι και σε σημείο εμμονής. Υποθέτω πώς θα προσέξατε και εσείς ότι οι συζητήσεις για την ομορφιά δεν τελειώνουν. Στον ελεύθερο μας χρόνο θα μιλήσουμε για τις άσπρες ρίζες-τρίχες, τη φαλάκρα, τα ένα δύο κοιλάκια που πήραμε, το σπυράκι που ξεφύτρωσε, τα ρούχα, την αποτρίχωση, την ψαλίδα, το σχηματισμό φρυδιού, τα νύχια και άλλα πολλά.
Τα ένα- δύο κιλάκια όμως και τα διάφορα χρώματα μαλλιών και οι τόσες άλλες τάσεις που υπήρξαν, υπάρχουν και θα υπάρξουν δεν είναι ποτέ σταθερά στις προτιμήσεις μας. Η κάθε εποχή επηρεάζετε από τον τρόπο ζωής μας, την κοινωνία, την κουλτούρα (για παράδειγμα οι χίπις). Τόσα διαφορετικά παραδείγματα για το τι θεωρείτε ωραίο, θελκτικό, ποθητό. Ζούμε στο νησί της Αφροδίτης την οποία κάποτε θεωρούσαν το σύμβολο της θηλυκότητας. Τώρα πραγματικά το ερώτημα που ξεπετάγεται από το μυαλό μου είναι τί άραγε θα λέγαμε αν η Αφροδίτη περπατούσε στο δρόμο αναμεσά μας; Κάθε χρόνο διάφορα περιοδικά εγκωμιάζουν την ομορφιά κάποιων ανθρώπων που είναι δημοφιλής. Το 1950 η Σοφία Λορεν και η Μεριλυν Μονρο γίνονται μόδα και επηρεάζουν τα πάντα. Η ελκυστική γυναίκα έχει απαραίτητα μεγάλο στήθος και μεγάλους γοφούς. Από το 1970 και μετά τα μοντέλα γίνονται όλο και πιο αδύνατα π.χ Twiggy. Σήμερα είμαστε σε μία εποχή που προσπαθούμε να ξεφύγουμε από το πολύ αδύνατο ως και ανορεξικό μοντέλλο ομορφιάς και βλέπουμε να φτάνουμε σε κάτι πιο υγιές. Τα περιοδικά που ασχολούνται με ομορφιά υποκλίνονται μπροστά στη Jesica Alba και την Halle Berry. Όλες οι πιο πάνω υπήρξαν/είναι σύμβολα ομορφιάς αν όμως τις συγκρίνουμε μεταξύ τους θα δούμε ότι το μόνο κοινό σημείο που έχουν είναι η λάμψη και μια διαφορετική όψη της ομορφιάς. Σίγουρα όλα αυτά καλύπτονται με την αστερόσκονη της διασημότητας.
Γιατί άραγε τόσος λόγος για το θέμα ομορφιάς; Γιατί μεγαλώνουμε με πρότυπα που μας λένε ότι πρέπει να είμαστε όμορφοι. Μην διερωτάστε πώς το κάνουμε είναι στην καθημερινότητα μας. Τα παραμύθια που επιλέγουμε για να διαβάσουμε στα παιδιά κάποιες φορές έχουν σαν θέμα όχι την ευγένεια, την καλοσύνη, την επιβίωση ή τις σχέσεις όπως αρχικά φαίνονται. Μας λένε ότι οι γυναίκες επιβάλετε να είμαστε όμορφες ή να το θέσω ακόμα καλύτερα πρέπει να είμαστε ομορφότερες από τις άλλες γυναίκες για να βρούμε τον πρίγκιπα. Όσο για τις άσχημες συνήθως ούτε παντρεύονται αλλά ούτε και παίρνουν πρωταγωνιστικό ρόλο σε κάποιο παραμύθι αλλά άνετα μπορούν να γίνουν οι κακές ανταγωνίστριες, οι μάγισσες ή κάτι που στο τέλος θα είναι για κλάματα. Α! και αυτό δεν αφορά μόνο τις γυναίκες! Για πείτε μου είδατε κανένα πρίγκιπα που να μην είναι όμορφος; Ή κάποιο σούπερ ήρωα που να μην έχει πλατάρες, six pack και μαλλιά; Από τον καιρό που τα παιδιά πάνε στο νηπιαγωγείο έχουν μάθει πώς η κοινωνία αντιμετωπίζει την ομορφιά με θετικό τρόπο. Έχουν μάθει πώς η Σταχτοπούτα και η Χιονάτη έχουν πάρει τους πρίγκιπες και έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα, ενώ οι χοντρές αδελφές και η κακιά μητριά έχουν μείνει μόνο με την κακία τους.
Αχ γουρουνάκι μου, ζουζουνάκι μου, τι σκαρώνεις μαϊμουδάκι μου πάλι, είσαι Μίκη Μάους, ποντικάκι, γυαλάκια, και άλλα πολλά. Αν και πολύ χαριτωμένα ας τα δούμε λίγο. Το γουρουνάκι είναι ένα πολύ όμορφο ζώο παρόλα αυτά το κύριο του χαρακτηριστικό είναι το μέγεθος του και το γεγονός ότι τρώει τα πάντα. Το μαϊμουδάκι πάλι υπέροχο, έξυπνο, ζωηρότατο πολύ πολύ χαριτωμένο και εξωτερικά μοιάζει πάρα πολύ με άνθρωπο. Ένα άνθρωπο μαλλιαρό, με παράξενη μύτη, δεν έχει χείλη, περίεργα μακριά χέρια και κοντά πόδια. Δύο λοιπόν πιθανότητες είτε το παιδί θα αντιληφθεί ότι χρησιμοποιούμε την παρομοίωση (όποια και να είναι) χαριτολογώντας είτε θα αντιληφθεί ότι οι χαρακτηρισμοί που ακούει οφείλονται σε κάτι κακό. Οπόταν πιθανό είναι το παιδί όταν ακούει γουρουνάκι μου να μην ακούει να του λέμε ότι είναι χαριτωμένο αλλά να ακούει ότι είναι χοντρό.
Τα προσβλητικά ονόματα (παρατσούκλια) που μπορεί να ακούσουμε από ξένους (είτε αφορούν την εμφάνιση είτε τον χαρακτήρα μας) μπορεί και είναι πιθανό να μας προκαλέσουν κάποια συναισθήματα. Καταρχήν αν είναι προσβλητικά σημαίνει ότι μας υποτιμούν. Φανταστείτε λοιπόν τις διαστάσεις που αυτές οι συνεχόμενες προσβολές ή η υποτίμηση θα πάρουν αν τις λέει ο αγαπημένος μου φίλος/η, αδελφός/η ή η μαμά/μπαμπάς που με αγαπούν περισσότερο από όλους (όπως λένε). Ακόμα χειρότερα αν ο φίλος/η ή αδελφός/η το κάνει βούκινο στο σχολείο και με φωνάζουν όλοι έτσι τότε την βάψαμε. Αν το ψάξετε λίγο θα καταλάβετε ότι όλα τα ποιο πάνω ονόματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν με καλή μεν πρόθεση αλλά στο τέλος κάποιες φορές μπορούν να γίνουν ως και τραυματικές άγκυρες που μπορούν να ανοίξουν το δρόμο της χαμηλής αυτοεικόνας.
Για ακόμα μια φορά θα μιλήσω για τον μιμητισμό. Τα παιδιά αντιγράφουν τη συμπεριφορά των μεγαλύτερων. Ίσως πέρα από την προσπάθεια τους να αντιγράψουν την εμφάνιση, αντιγράφουν και τις συζητήσεις και τις κινήσεις και τον τόνο φωνής. Ρίξτε μια ματιά στις αναμνήσεις σας και προσπαθήστε να θυμηθείτε αν φορέσατε καμιά φορά τα τακούνια της μαμάς. Αν προσποιηθήκατε ότι καπνίζετε (αν οι δικοί σας κάπνιζαν), αν ξεκινήσατε να μιλάτε με τις φίλες σας για τα ρούχα (είτε τα δικά σας είτε με αυτά που θα ντύσετε τις κούκλες σας για να είναι όμορφες). Αν κοιτάζατε το σώμα σας και φανταζόσασταν ότι θα είστε δυνατός όπως ο μπαμπάς ή αν βάζατε κοκκινάδι όπως η μαμά. Αν τα παιδιά βλέπουν ή ακούνε συνέχεια τους γονείς να ασχολούνται με την εξωτερική ομορφιά (είναι πάντα ντυμένοι στην τρίχα ακόμα και όταν είναι σπίτι το βράδυ και συζητούν για το ποιοι τους έκαναν κομπλιμέντα ή για το ποιοι δεν ήταν τόσο ευγενικοί για να τους κάνουν κομπλιμέντα) ή αν κρίνουν συχνά τους όμορφους και τους άσχημους, τους χοντρούς ή τους αδύνατους αν βρίσκουν ψεγάδια στην εμφάνιση του κάθε ενός (με τα δικά τους πάντα δεδομένα) σε λίγο καιρό θα το κάνουν και τα παιδιά. Σκεφτείτε πόσο σημαντική ήταν/ είναι η ομορφιά στη δική σας οικογένεια.
Το κερασάκι στην τούρτα φυσικά είναι αν μέσα στην οικογένεια κάποιο πρόσωπο είχε περισσότερη προσοχή από εσάς για την ομορφιά. Σχόλια τύπου "όλοι νομίζουν ότι είμαι η μεγαλύτερη αδελφή και όχι η μητέρα της" ή "όταν μεγαλώσεις θα γίνεις και εσύ όμορφη σαν εμένα" ή αν ακόμα κάποιο από τα αδέλφια ξεχωρίζει ή ξεχωρίζετε (από κάποιους άλλους ή κάποιους σημαντικούς άλλους) για την ομορφιά του είναι πιθανό να δημιουργήσουν ανασφάλεια. Αν όλα αυτά συνέβηκαν και νοιώθετε ανασφάλεια για την εμφάνιση σας τότε μάλλον λύσατε και την ερώτηση που έχετε σχετικά με την χαμηλή εκτίμηση που έχετε για την εμφάνιση σας.
Ο ρόλος των γονιών είναι πολύ σημαντικός για το θέμα της εμφάνισης όχι μόνο στην παιδική μας ηλικία αλλά και κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Οι έφηβοι συχνά πυκνά διαφωνούν με τους γονείς τους γιατί φοράνε πολύ κοντό φόρεμα ή γιατί το τζιν τους έχει κατέβει μέχρι τα γόνατα και φαίνεται το εσώρουχο τους. Αν τα σχόλια των γονιών είναι αόριστα ή προσβλητικά ή στηρίζονται στο να τον/την κάνω ρεζίλι (για να μάθει να μην ντύνεται έτσι) χωρίς να προσδιορίζουν ακριβός αυτό που τους φαίνεται λάθος μπορεί να οδηγήσει σε αντιδράσεις, καυγάδες και αυτό γιατί καθοδηγούμαστε από γενικεύσεις, μεγαλοποιημένα σχόλια και φαίνεται περισσότερο σκοπός μας να είναι η επιβολή και όχι η καθοδήγηση.
Είναι σημαντικό οι γονείς να θυμούνται πάντα ότι ένας έφηβος θέλει να ανήκει και σε καμία περίπτωση δεν θέλει να είναι εκτός (οπόταν αν όλοι κυκλοφορούν με το εσώρουχο τους να φαίνεται αυτό θα κάνει και ο δικός σας γιος). Οι έφηβοι πειραματίζονται για να βρουν τελικά αυτό που τους ταιριάζει. Σε αυτόν λοιπόν τον πειραματισμό, ο έφηβος δεν έχει ανάγκη ούτε τα αόριστα σχόλια, ούτε την κριτική, ούτε τους σκληρούς χαρακτηρισμούς. Αυτό που μπορεί να ακούσει είναι τους καλά τεκμηριωμένους λόγους που κατά τη δικιά μας άποψη πάντα κάνουν αυτό που φορά να είναι ή να μην είναι ωραίο. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στο να καταλάβει τι του/ της ταιριάζει, πότε και αν κάποιοι κοινωνικοί κανόνες επιβάλουν κάποιου είδους ντύσιμο, ποιο μήκος χρώμα μας κολακεύει και άλλα. Μπορεί να δεχτεί ερωτήσεις που θα τον/την κάνουν να καταλάβει τα μηνύματα που στέλνει με το ντύσιμο του.
Πέρα όμως από το τι μας ταιριάζει στο ντύσιμο, κατά τη διάρκεια της εφηβείας ή λίγο νωρίτερα, στο σώμα αλλά και στο πρόσωπο μας συμβαίνουν αρκετές αλλαγές που από μόνες τους μπορεί για αρκετά παιδιά να είναι σοκαριστικές. Φανταστείτε ένα κορίτσι που στην Πέμπτη τάξη του δημοτικού σχολείου βλέπει περίοδο και εκεί που όλα τα κοριτσάκια έχουν το ίδιο περίπου σώμα αυτό ξεκινά να έχει στήθος και σιγά σιγά γίνεται αρκετά μεγάλο σε σημείο που φοβάται ότι οι άλλοι την βλέπουν, την παρατηρούν και την κάνει να αισθάνεται φόβο και ταυτόχρονα ντροπή γιατί αυτό δεν κρύβεται. Φανταστείτε ένα αγόρι που συνέχεια άκουγε ότι είναι κούκλος και τώρα έχει γεμίσει σπυράκια τα οποία τον κάνουν να είναι όχι μόνο λιγότερο «κούκλος» όπως άκουγε συνέχεια αλλά φαίνεται ότι τα σπυράκια έχουν υπερκαλύψει όλα τα άλλα στοιχεία της εμφάνισης του.
Οι αλλαγές που έχουμε στο σώμα μας, μπορούν να επηρεάσουν ολόκληρη μας τη ζωή αν δεν ησυχάσουν μέσα μας οι φωνές που κάνουν κριτική. Δηλαδή είναι περίεργο και αμφίβολο να έχουμε το σώμα της νεαρής μας ενηλικίωσης για πάντα, είναι περίεργο να μην ασπρίσουν ή να αλλάξει η ποιότητα ή η υφή των μαλλιών μας, μπορούν ακόμα και να πέσουν. Οπόταν είναι δεδομένες οι αλλαγές όπως και στα πάντα στη ζωή μας. Ποια όμως είναι η δική μας στάση προς αυτές; Πανικός, άγχος, κριτική ή άρνηση; Μάλλον αυτά δεν θα μας βοηθήσουν ωστόσο μπορούν να μας ρίξουν το ηθικό και να μας κάνουν να νοιώθουμε πιο ευάλωτοι. Καταλήγω λοιπόν στο ότι όσο μεγαλύτερες διαστάσεις δώσουμε στην ομορφιά τόσο περισσότερο αυτή θα μας επηρεάζει.
Και επειδή αρκετοί γονείς πολλές φορές λένε μα έχω δύο παιδιά που τα μεγάλωσα με τον ίδιο ακριβός τρόπο και δεν καταλαβαίνω γιατί το ένα είναι έτσι και το άλλο αλλιώς να θυμάστε ότι ο κάθε ένας από εμάς έχουμε διαφορετικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας από τους άλλους. Πράγματι υπάρχουν άνθρωποι που ακόμα και αν φοράνε γυαλιά από τη μέρα που γεννήθηκαν, ακόμα και αν το σώμα τους έχει δυσμορφία, ακόμα και αν έχουν έντονη ακμή αυτό δεν τους πτοεί καθόλου. Είναι αυτοί που είναι, και ότι και να είναι, αυτό είναι εντάξει. Κάποιοι έχουν αυτοπεποίθηση, κάποιοι κυριαρχούνται από το αίσθημα τελειομανίας, κάποιοι νοιώθουν ασφάλεια, εμπιστοσύνη, ενθουσιασμό και αποδοχή. Άλλοι έχουν άλλα χαρακτηριστικά νοιώθουν αδικία, της καχυποψία και θεωρούν ότι - ότι και να γίνει δεν θα είναι όπως οι άλλοι. Κάποια χαρακτηριστικά προσωπικότητας ίσως τα φέρνουμε μαζί μας από τη μέρα της γέννησης μας αλλά δεν σημαίνει ότι πρέπει να τα κρατήσουμε για πάντα. Μπορούμε στην πορεία να τα συνειδητοποιήσουμε και να δούμε πώς θέλουμε να τα εξελίξουμε (τα κρατάμε ή τα πετάμε ή αδιαφορούμε).
Αυτά ήταν μόνο λίγα σημεία που θεωρώ ότι είναι σημαντικό να τα γνωρίζουμε όλοι, παιδιά, ενήλικες, γονείς, παππούδες, γιαγιάδες, δάσκαλοι, όλοι μας και ιδιαίτερα όσοι έχουμε να κάνουμε με άλλους ή όσοι θεωρούμαστε σημαντικοί για κάποιους άλλους (γονείς, αδέλφια). Τελειώνω λέγοντας ότι συνήθως οι πιο αυστηροί κριτές του εαυτού μας είμαστε εμείς και πολλές φορές αυτά που εμείς βλέπουμε ως ενοχλητικά ή απαίσια στον εαυτό μας στους άλλους δεν φαίνονται καν. Ότι και να βλέπουμε στο σώμα ή στο πρόσωπο μας το πιο όμορφο στοιχείο στον εαυτό μας, το πιο ιδιαίτερο δεν είναι ούτε τα μάτια μας, ούτε το σώμα μας, ούτε τα μαλλιά μας αλλά το να είμαστε ο εαυτός μας. Οπόταν αν θέλουμε να είμαστε πραγματικά «όμορφοι» ας μην ξεχνάμε να είμαστε ο εαυτός μας.
Μαρίνα Ζανέττη
Σύμβουλος Ψυχοθεραπεύρια
25 762686
Εκπομπή Παλμοί Ζωής ΡΙΚ ΕΝΑ "Αιχμάλωτοι του καθρέφτη"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου